18 sierpnia 2025Kontrola klimatu w magazynach muzealnych z regałami przesuwnymi — ochrona przed wilgocią i pleśniRegały do archiwum

Wilgoć i pleśń to najwięksi wrogowie muzealnych zbiorów — potrafią zniszczyć eksponaty w ekspresowym tempie, a wyrządzonych szkód często nie da się cofnąć. Dlatego kontrola klimatu w magazynach staje się nie tylko kwestią konserwacji, ale i ochrony dziedzictwa kulturowego. Regały przesuwne, w połączeniu z odpowiednimi systemami klimatyzacji i zabezpieczeń, odgrywają tu ważną rolę, tworząc środowisko, w którym nawet najdelikatniejsze obiekty mogą przetrwać w nienaruszonym stanie przez dekady.

Spis treści:

Główne zagrożenia dla zbiorów muzealnych

Zbiory muzealne, choć często wydają się wieczne, w rzeczywistości są niezwykle podatne na działanie czynników zewnętrznych. Nawet w zamkniętych magazynach mogą im zagrażać procesy, które powoli, ale nieubłaganie niszczą ich strukturę i wygląd. Jakie są najczęstsze zagrożenia, z którymi na co dzień mierzą się kustosze i konserwatorzy?

Oto one:

  • nadmierna wilgoć — sprzyja rozwojowi pleśni i korozji, niszcząc materiały organiczne i metalowe,
  • gwałtowne wahania temperatury — prowadzą do pęknięć i deformacji eksponatów,
  • szkodniki biologiczne, takie jak owady i gryzonie — uszkadzają zbiory mechanicznie,
  • kurz i zanieczyszczenia chemiczne — przyspieszają starzenie się i degradację materiałów,
  • niewłaściwe oświetlenie (UV) — powoduje blaknięcie i osłabienie struktury zbiorów.

Wilgoć i pleśń to największe zagrożenia, ponieważ prowadzą do nieodwracalnych uszkodzeń. Pleśń dosłownie zjada materiały organiczne, takie jak papier, drewno czy tkaniny, a wysoka wilgotność powoduje korozję metali. Oba czynniki degradują eksponaty na poziomie chemicznym i biologicznym, uniemożliwiając ich pełną regenerację, dlatego tak ważne jest zadbanie o nie z regałami przesuwnymi.

Kontrola klimatu w magazynach muzealnych z regałami przesuwnymi — ochrona przed wilgocią i pleśni

Jak regały przesuwne pomagają w ochronie zbiorów przed wilgocią i pleśnią?

Regały przesuwne na zbiory specjalne odgrywają istotną rolę w walce z wilgocią i pleśnią w magazynach muzealnych. Ich unikalna konstrukcja pozwala na tworzenie szerokich korytarzy, które znacząco poprawiają cyrkulację powietrza, zapobiegając powstawaniu stref stagnacji, gdzie wilgoć mogłaby się gromadzić. Dodatkowo dzięki optymalnemu wykorzystaniu przestrzeni, regały przesuwne umożliwiają przechowywanie większej liczby zbiorów w mniejszym, łatwiejszym do klimatyzowania i osuszania pomieszczeniu.

Co więcej, nowoczesne systemy regałów przesuwnych, wyposażone w uszczelki, tworzą stabilne mikrośrodowisko wewnątrz zamkniętych bloków, minimalizując wymianę powietrza z otoczeniem i ułatwiając utrzymanie stałej wilgotności.

Wreszcie, ich zamknięta forma stanowi skuteczną barierę przed kurzem i zanieczyszczeniami, które w połączeniu z wilgocią mogłyby przyspieszać degradację eksponatów.

Dodatkowe zabezpieczenie eksponatów

Regały przesuwne stanowią doskonałą bazę, ale aby chronić poszczególne eksponaty, konieczne są dodatkowe środki. Użycie bezkwasowych materiałów do pakowania, takich jak tektura czy papier, chroni zbiory przed degradacją chemiczną. Dla delikatnych dokumentów i grafik idealne są specjalistyczne pudła archiwistyczne, które stanowią barierę dla kurzu i światła.

Nie mniej ważny elementem jest zaawansowany system HVAC, który nie tylko stabilizuje temperaturę, ale przede wszystkim precyzyjnie kontroluje wilgotność względną (RH) na optymalnym poziomie 45 - 55%. W połączeniu z regularnym wietrzeniem i profesjonalnymi osuszaczami, eliminuje to ryzyko rozwoju pleśni.

Warto także zwrócić uwagę na stały monitoring, z czujnikami wilgotności i temperatury, które w czasie rzeczywistym ostrzegają personel o wszelkich nieprawidłowościach, umożliwiając natychmiastową reakcję.